(*Προσοχή! Περιέχει spoilers!)
Ποιός από τους δύο είναι ο αγαπημένος σας χαρακτήρας; Ο Walter White ή ο Saul Goodman (Jimmy McGill); Το φινάλε του Better Call Saul που βγήκε στην δημοσιότητα πριν μερικές βδομάδες, μας βάζει σε πολλές σκέψεις ως σεναριογράφους!
Σήμερα θα ήθελα να υποστηρίξω, πως το ποιόν από τους δυο επιλέγετε, λέει πολλά, πρώτα απ' όλα για σας τους ίδιους, και όχι τόσο κάτι για την αξία καθεμίας από αυτές τις σειρές. Γιατί το λέω αυτό;
Βλέποντας το φινάλε του Better Call Saul (μετάδοση: 15/8/2022), δεν μπορείς παρά να παραδεχθείς ότι οι δημιουργοί του Breaking Bad ξεπέρασαν τον εαυτό τους. Κάθε σκηνή, σχεδόν, στο φινάλε, από ένα σημείο και μετά είναι μια σκηνή που θα μπορούσε να είναι και η τελική. Όμως το φινάλε ξεδιπλώνεται με μαεστρία, ξανά και ξανά, και οδηγεί τον χαρακτήρα, από τη θέση του “ηθικά έκπτωτου” ήρωα στη θέση του ήρωα που τελικά βρήκε έναν τρόπο για να εξιλεωθεί.
Ο Saul εξιλεώνεται όταν έχει πια παραδεχθεί ότι πρέπει να πληρώσει το τίμημα για μια ζωή που άλλοτε φλέρταρε με την παρανομία και άλλοτε την υποβοηθούσε (όπως στο πρόσωπο του Walter White, τον οποίο βοηθούσε να ξεπλύνει χρήμα) και ορισμένες φορές, ήταν πραγματικά παράνομη, όπως στις διάφορες απάτες που έκανε από νεαρός (ως “Slippin' Jimmy”) μέχρι και τις τελευταίες φορές που διοργάνωσε κλοπές στην Νεμπράσκα με το ψευδώνυμο Gene Takavic. O Jimmy/Saul/Gene άλλαζε ταυτότητες σαν τα πουκάμισα, αλλά ήσουν βέβαιος, ως θεατής, πως παρόλες τις ηθικές του εκπτώσεις, είχες να κάνεις με έναν άνθρωπο που στην ουσία του ήταν καλός. Νοιαζόταν για τους άλλους, όπως για τον αδελφό του, τον οποίο φρόντιζε, και δεν ήταν λίγες οι φορές που άφηνε στην άκρη το δικό του προσωπικό συμφέρον για να εξυπηρετήσει άλλους. Το πόσο πολύπλοκος είναι ο χαρακτήρας του Saul (και η σχέση του με τον αδερφό του) και πόσο μας σπαράζει την καρδιά, είναι θέμα για άλλο post! Το πιο σημαντικό είναι ότι ο Saul βρίσκει τη λύτρωση όταν αναγνωρίζει ότι αν δεν δεχόταν την τιμωρία, δεν θα ήταν πια άνθρωπος. Φαίνεται να πιστεύει ότι αν δεχτεί να μπει στη φυλακή, θα είναι ξανά άξιος αγάπης. Θα μπορούσαμε να συζητάμε αυτό το σημείο για πάντα, αλλά ανεχτείτε με για μια στιγμή καθώς συνεχίζω με την ακόλουθη σύγκριση.
Αντίστοιχα, ο Walter White, διαγράφει το “τόξο του χαρακτήρα” (όπως το ονομάζουμε στη σεναριογραφία) από ένας βασικά "καλός άνθρωπος", σε έναν βασικά "κακό", ο οποίος κινείται από το προσωπικό του συμφέρον και μόνο. Ξεκινά ως ένας απλός οικογενειάρχης, καθηγητής Χημείας σε ένα Λύκειο, και εξελίσσεται σε κατασκευαστή και έμπορο ναρκωτικών. Στην αρχή, λέει στον εαυτό του, ως δικαιολογία, ότι είναι ανάγκη να το κάνει: υποφέρει από καρκίνο του πνεύμονα, και πρέπει να πληρώσει για τη θεραπεία του και να αφήσει χρήματα στην οικογένειά του, ώστε να είναι βέβαιος ότι θα έχουν μια άνετη ζωή και ότι τα παιδιά του θα μπορέσουν να σπουδάσουν όταν αυτός πεθάνει. Όμως ο Walter White στην πραγματικότητα έχει μια πολύ βαθύτερη ανάγκη για να κάνει αυτά που κάνει – θέλει να αποδείξει ότι είναι ο καλύτερος σε κάτι. Δεν έχει σημασία, αν αυτό είναι η κατασκευή της πιο τέλειας, της πιο “καθαρής” μεθαμφεταμίνης. Είναι ο καλύτερος Χημικός που μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο, και είναι και “αυτός που χτυπά την πόρτα” (“I am the one who knocks!”). Αυτή η διάσημη ατάκα, στο μονόλογό του απέναντι στη γυναίκα του, φανερώνει την παραδοχή ότι είναι ο “κακός” της ιστορίας. Αυτός είναι ένας άνθρωπος που δεν ενδιαφέρεται πλέον για το τι σκέφτεται η σύντροφός του για αυτόν, αρκεί να τον φοβάται και να κάνει ό,τι της λέει. Επίσης φανερώνει το πάθος του για εξουσία. Από ένα σημείο και μετά, βγάζει πολύ περισσότερα χρήματα από το εμπόριο ναρκωτικών, απ' όσα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ή να “ξεπλύνει”. Πότε λοιπόν είναι “αρκετά;” Τον ρωτάνε ο Pinkman και η Skyler. Πάνω σ' αυτό θα μπορούσαμε να πούμε πολλά, από πλευράς σεναριογραφίας, για την ανάγκη ενάντια στην επιθυμία του ήρωα - ανάγκη που στον Walter White πηγάζει από την αποτυχία του ως επιστήμονα να επιβραβευθεί χρηματικά για το ταλέντο του. Όμως το θέμα είναι άλλο σ' αυτό το post.
Ο Walter White τελικά αποσύρεται από το εμπόριο ναρκωτικών. Όταν όμως έχει αποσυρθεί, έχει ήδη στο ενεργητικό του 14 δολοφονίες ανθρώπων και είναι ηθικά υπεύθυνος για τον θάνατο εκατοντάδων άλλων. Η πρώτη δολοφονία, είναι η δολοφονία του Emilio με την χημική έκρηξη στο θρυλικό τροχόσπιτο/εργαστήριο κατασκευής μεθαμφεταμίνης. Μετά, σκοτώνει με τα ίδια του τα χέρια του τον ντήλερ Krazy – 8. Έχει βάλει βόμβες επανειλημμένα – έτσι σκοτώνει τον αντίπαλό του, Gus Fring, τον Tio Salamanca και τον σωματοφύλακα του Gus, Tyrus Kitt. Δύο από τα χειρότερα πράγματα που κάνει, είναι η απόπειρα για να δηλητηριάσει ένα παιδί, τον Brock (γιό της Andrea, σχέσης του Pinkman), που παραλίγο πεθαίνει εξαιτίας του, κι επίσης, έχει αφήσει την αγαπημένη κοπέλα του Pinkman την Jane να πεθάνει, ενώ θα μπορούσε να της σώσει τη ζωή. Κι αυτά, μόνο και μόνο για να χειραγωγήσει τον Pinkman και να τον κρατήσει κοντά του. Ο Walter White έχει τον ρόλο του μέντορα απέναντι στον Pinkman, και παλεύει με κάθε τρόπο να κρατήσει αυτό το ρόλο. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον πείσει ότι είναι “καλός”. Πως ό,τι κάνει, το κάνει από ανάγκη. Όμως, ό,τι κάνει, το κάνει μόνο και μόνο γιατί χρειάζεται κάποιον δίπλα του τον οποίο να ελέγχει και να μπορεί να διατάζει, και μπροστά στον οποίο μπορεί αυτός να νιώθει ανώτερος. O Pinkman όμως βλέπει (αργά μεν, αλλά το καταλαβαίνει) πως ο Walter τον χειρίζεται. Η ειρωνεία είναι πως η απόσυρση του Walter συμπίπτει με τις συνθήκες που θα οδηγήσουν τον γαμπρό του, Hank Schrader, στον θάνατο. Συνθήκες για τις οποίες είναι πάλι αυτός υπεύθυνος. Και η εξιλέωση του Walter έρχεται πολύ αργότερα, όταν καταφέρει να απελευθερώσει τον Pinkman. Είναι ίσως το μόνο πράγμα που μπορεί πια να τον εξιλεώσει στα μάτια μας ως θεατές. Κατά τα άλλα δεν φτάνει ποτέ στην εξιλέωση όπως ο Saul.
Θα επιστρέψω λοιπόν στην αρχή: το ποιός είναι ο αγαπημένος σας χαρακτήρας, λέει κάτι για σας. Η λατρεία απέναντι στον Walter White από φανατικούς της σειράς, οι οποίοι δηλώνουν και απογοητευμένοι από το spin off του Better Call Saul, δείχνει πολύ απλά, την λατρεία απέναντι στην τοξική αρρενωπότητα που δομείται πάνω στη βάση του ελέγχου, της χρήσης βίας, και της απόκτησης χρήματος. Η λατρεία του Walter γι' αυτούς συμβαδίζει επίσης, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει από τα διάφορα σχόλια φανατικών της σειράς, και με το μίσος προς την γυναίκα του, την Skyler. Κι αυτό το μίσος, είναι σεξιστικό. Γιατί η Skyler ως χαρακτήρας κάνει ό,τι θα έκανε ένας οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος αν βρισκόταν αντιμέτωπος με την χειριστικότητα και τα ψέματα ενός ανθρώπου που θεωρούσε σύζυγό του, και νομίζει πως τον γνωρίζει, για να καταλάβει τελικά ότι δεν τον ήξερε πραγματικά. Η Skyler βρίσκεται αντιμέτωπη με το τέρας στο οποίο έχει μεταμορφωθεί ο Walter. Καταλαβαίνει πολύ αργά πόσο μακριά έχει ξεφύγει αυτός από τον παλιό του εαυτό. Στο μεταξύ, για να κρατήσει τον Walter μακριά από τη φυλακή, και να προστατεύσει τα παιδιά της, κάνει την λάθος επιλογή να μην τον καταδώσει, και να γίνει συνεργάτης του. Όμως, το κάνει από φόβο. Και η αλήθεια είναι, ότι ο Walter χωρίς την Skyler πιθανότατα δε θα μπορούσε να ξεπλύνει τα χρήματα τα οποία έβγαζε από το εμπόριο ναρκωτικών. Σε κάποια πράγματα, η Skyler είναι πολύ πιο έξυπνη από τον ίδιο. Πριν θυμώσετε κι άλλο μαζί μου για όσα έγραψα, δείτε τι έχει πει ο ίδιος ο δημιουργός της σειράς, Vince Gilligan. "Όσο πιο πολύ απέχω από το «Breaking Bad», τόσο λιγότερη συμπάθεια τρέφω για τον Walter" (εδώ το σχετικό άρθρο στο New Yorker).
Προσωπικά, θεωρώ την σειρά Better Call Saul καλύτερη του Breaking Bad. Και τον Saul/Jimmy, καλύτερο άνθρωπο από τον Walter White. O Jimmy McGill μπορεί να ήταν απατεώνας, αλλά δεν σκότωσε ποτέ άνθρωπο. Για κανένα λόγο.
Αν με ρωτήσετε, ποιός είναι ο πιο αγαπημένος μου χαρακτήρας και στις δυο σειρές, θα σας απαντήσω με το χέρι στην καρδιά: o Mike Ehrmantraut, αν έπρεπε να διαλέξω ανάμεσα σε χαρακτήρες οι οποίοι έχουν αίμα στα χέρια τους. Θα επέλεγα τον Mike γιατί δεν είναι άπληστος, όπως ο Walter. Είναι προνοητικός και ψύχραιμος, πολύ περισσότερο από τον Walter, που θεωρεί τον εαυτό του διάνοια αλλά κάνει απίστευτα λάθη. Ο Mike κάνει τα πάντα για ν' αποφύγει να χαθούν ζωές. Ακόμα κι αν τελικά σκοτώνει 9 ανθρώπους. Ο Mike θα πεθάνει χωρίς λόγο τελικά, από τα χέρια του Walter. Αυτό το θάνατο λοιπόν, όπως και πολλούς άλλους, δε μπορώ να τον συγχωρήσω στον Walter με τίποτα.
Θα μπορούσα να μιλάω γι' αυτές τις δυο σειρές επ' άπειρον, αλλά θα περιοριστώ σε αυτά! Περιμένω τα βραβεία Emmy σήμερα … Εσείς πόσα βραβεία πιστεύετε ότι θα κερδίσει φέτος το Better Call Saul;
Comments